Ο αργυροδίνης Πηνειός – «Ἐξ εὐγενῶν γέννα»

Η στήλη έχει ως σκοπό την παράθεση θεσσαλικών μύθων και τη σύνδεση τους με το σύγχρονο βίο. Η μεθοδολογία που ακολουθείται είναι ο διάλογος μεταξύ δύο υποτιθέμενων χαρακτήρων. Στο παρόν άρθρο ο Μύστης συνομιλεί με την Αρέθουσα. Ο τίτλος κάθε πονήματος αντιστοιχεί σε ένα δελφικό παράγγελμα, η ουσία του οποίου αποκρυσταλλώνεται, στους μυθικούς διαλόγους.

ΑΡ: Ελεύθερε άνθρωπε, πάντα θα σ’ αναζητούν τα όρη… μόνο κούφιος δεν ήταν κάποτε ο λόγος σου Μύστη, μα τώρα δυστυχώς, τον αντιλαμβάνομαι…
ΜΥ: Έμπα να νιώσεις τη θαλπωρή του ιερού πυρός της Εστίας και αύριο, η ενέργεια των βράχων της Πορτίτσας, θα εξαϋλώσει τη γοερή οιμωγή σου…
ΑΡ: Βλέπεις και τον ιδρώτα της ψυχής μου… ποιος γονιός σου είναι αθάνατος Μύστη;
ΜΥ: Όποιος πραγματικά ενδιαφέρεται, μπορεί να ξεχωρίσει τα δάκρυα από τη βροχή… αλλά τί στον Ερμή συνέβη και ποια μαντάτα φέρνεις;
ΑΡ: Ο κάμπος δεν υπάρχει πια… ο νεφεληγερέτης Ζευς και ο Πηνειός, μετέτρεψαν τη Θεσσαλία σε Νεσσονίδα λίμνη, όπως πολύ παλιά…
ΜΥ: Μην πέσεις στην παγίδα να κατηγορήσεις τον γιο των Τιτάνων Ωκεανού και Τηθύος… είναι καλοκάγαθος ποτάμιος θεός…
ΑΡ: Δεν θα γίνω κήνσορας… θα σε ακούσω… αλλά γιατί;… αυτό είναι που βροντοφωνάζουν όλοι οι Θεσσαλοί και οργή στα χείλη φέρνει…
ΜΥ: Η Ίρις, δεν με ενημέρωσε ακόμα… βάσιμη υπόθεση ωστόσο, μπορώ να κάνω…
ΑΡ: Περιμένω πως και πως να την ακούσω…
ΜΥ: Πατάς τα χώματα της Πίνδου… κάποτε, η όμορφη Πίνδος ήταν υπό την εύνοια του θεού Απόλλωνα…
ΑΡ: Ένεκα της φύσης, θα περίμενα την Άρτεμη…
ΜΥ: Ο θεός της μαντικής, της εμπιστεύθηκε τις Μούσες και πολλές Νύμφες…
ΑΡ: Εκτιμήθηκε από τον Φοίβο;
ΜΥ: Την πάντρεψε μ’ ένα ξακουστό παλικάρι, τον Λίγκα… τα σημερινά Χάσια…
ΑΡ: Και τί ιδιαίτερο είχε αυτός ο γάμος δηλαδή;
ΜΥ: Από την ένωση τους, σε όλη τη δυτική Θεσσαλία, ξεπρόβαλαν απαράμιλλα τοπία και εντυπωσιακές κοιλάδες…
ΑΡ: Οποιοσδήποτε μπορεί να ισχυρισθεί κάτι ανάλογο για κάποιο άλλο μέρος…
ΜΥ: Όχι και τόσο εύκολα…
ΑΡ: Πού εδράζεται ο ενδοιασμός σου;
ΜΥ: Την αγάπη αυτή, τη ζήλεψαν και οι ίδιοι οι θεοί… τόσο πολύ, που έγιναν μνησίκακοι και απαίτησαν τον χωρισμό τους…
ΑΡ: Ο λόγος του Επικούριου;
ΜΥ: Μάταιος… έκτοτε, τα δύο βουνά χωρίστηκαν και τα δάκρυα της αιώνιας λύπης τους, γεμίζουν σποράδην τον Πηνειό…
ΑΡ: Σ’ αυτήν την περίπτωση, μόνος εναντίον όλων ο Απόλλων… όλος αυτός ο όγκος δακρύων, πώς αποσυμφορήθηκε;
ΜΥ: Όταν οι Κύκλωπες δώρισαν στον Ποσειδώνα την τρίαινα, αυτός θέλησε να τη δοκιμάσει, χτυπώντας με δύναμη ένα βουνό στ’ ανατολικά…
ΑΡ: Δημιουργήθηκαν δύο βουνά… ο Όλυμπος και η Όσσα… ο Πηνειός βρήκε διέξοδο προς τη θάλασσα και η Θεσσαλία μετατράπηκε σε εύφορη πεδιάδα… το ‘χω ακουστά…
ΜΥ: Ο ζωοδότης Πηνειός σμίλεψε με μεράκι εκείνη την περιοχή… κανένα μέρος δεν έχει εξυμνηθεί τόσο, όσο η Κοιλάδα των Τεμπών…
ΑΡ: Για να χτίσουν οι θεοί τα παλάτια τους από πάνω της, κάτι θα ήξεραν… κάποιοι θα την τιμούσαν περισσότερο όμως, δεν μπορεί…
ΜΥ: Η Αφροδίτη συνήθιζε να έχει λουτρά εκεί… το μονοπάτι για τις πηγές της είναι εμφανές όταν διασχίζεις τον παλαιό δρόμο…
ΑΡ: Θα πόνταρα και στον Ποσειδώνα, εξαιτίας του προαναφερθέντος περιστατικού με τον Πηνειό…
ΜΥ: Δεν θα έβγαινες χαμένη… η αντίληψη που έχουμε γι’ αυτόν όμως, δεν είναι ολιστική…
ΑΡ: Κάτι τέτοιο απαιτεί εκ βαθέων ανατομία της μυθιστορίας…
ΜΥ: Ποια βασίλεια κυβερνούν τα τρία αδέλφια, οι γιοι του Κρόνου;
ΑΡ: Ο Δίας των ουρανών, ο Ποσειδώνας της θάλασσας και ο Άδης, του Κάτω Κόσμου…
ΜΥ: Ερωτώ για το δεύτερο βασίλειο… το νερό, τί αγκαλιάζει;
ΑΡ: Γη, ξηρά…
ΜΥ: Βλέπεις λοιπόν ότι κάνουμε αναφορά στο δίπολο γαίας-θάλασσας… εκτός από το νερό και η γη είναι στοιχείο του Ποσειδώνα…
ΑΡ: Πώς μπορούμε να το στηρίξουμε αυτό;
ΜΥ: Το συμβάν με τον Πηνειό, του απέδωσε το προσωνύμιο «Πετραίος»… άλλα προσωνύμια του είναι «εννοσίγαιος» και «εννοσίχθων»… αυτός που σείει τη γη…
ΑΡ: Τώρα μου ήρθε στο μυαλό και το επίθετο «κοσμοσείστης»…
ΜΥ: Και μη νομίζεις ότι το δελφίνι είναι το ιερό του ζώο… η Νηρηίδα βασίλισσα του, η Αμφιτρίτη, έχει θέσει βέτο γι’ αυτό…
ΑΡ: Ποιο ή ποια είναι επομένως;
ΜΥ: Ο ταύρος και το άλογο… ο Σφύριος ήταν το πρώτο άλογο που δημιουργήθηκε στα Τέμπη από τον Ποσειδώνα… εκεί από όπου ξεκίνησε και η διάδοση της λατρείας του…
ΑΡ: Συσχετίζονται Πηνειός και Τέμπη με κάποιον άλλο θεό;
ΜΥ: Περισσότερο απ’ όλους, με τον Απόλλωνα…
ΑΡ: Μα μιλήσαμε για δαύτον…
ΜΥ: Ο Απόλλων θα κλίνει πάντα το γόνυ στον Πηνειό…
ΑΡ: Βαρύγδουπη τοποθέτηση…
ΜΥ: Όταν η αδελφή της Αστραίας κυοφορούσε αυτόν και την Άρτεμη, δεν είχε μόνο ένα βάσανο…
ΑΡ: Καημένη Λητώ… τί βάρος σήκωνε;
ΜΥ: Από τη μία, η Ήρα είχε δώσει εντολή κανένας τόπος να μη δεχθεί τη Λητώ για να γεννήσει… από την άλλη, την καταδίωκε μαινόμενος και συνεχώς, ο Πύθων…
ΑΡ: Το απεχθές τέκνο της Γαίας… ποιος αντιτάχθηκε γενικά στις βουλές της Ήρας, πλην του Δία;
ΜΥ: Το ύψος σου, φτάνει μέχρι την κορυφή της κάρας σου… από εκεί και πάνω, αρχίζει το ανάστημα σου… μόνο ο Πηνειός δεν υπάκουσε…
ΑΡ: Απ’ όλους τους θεούς; …το ‘λεγε η καρδιά του…
ΜΥ: Δάκρυσε η Λητώ απ’ τη συγκίνηση και έστω στιγμιαία, ανακουφίστηκε, μα…
ΑΡ: Μα τί, Μύστη;
ΜΥ: Όντας σε διατεταγμένη υπηρεσία, κατέβηκε από τον Όλυμπο, ο Άρης…
ΑΡ: Γιος της Ήρας, δεν μου κάνει εντύπωση…
ΜΥ: Ο φιλεύσπλαχνος θεός, δεν ήταν σε θέση να τα βάλει με τον θεό του πολέμου… κάτι που συνειδητοποίησε και η ίδια η Λητώ…
ΑΡ: Νιώθω σαν να σηκώνω ένα βουνό από την ένταση της σκηνής…
ΜΥ: Αποχαιρετώντας τον, η θεά της έναστρης νύχτας γνωστοποίησε στον Πηνειό ότι ποτέ δεν θα ξεχάσει τη στάση του και θα τον τιμήσει όταν έρθει η ώρα…
ΑΡ: Αδημονώ να μάθω πώς…
ΜΥ: Στην περιοχή των Δελφών, που τότε λεγόταν Κρίσα, υπήρχε ιερό μαντείο της Γαίας… όταν ανδρώθηκε ο Απόλλων, μην ξεχνώντας τί πόνο είχε προκαλέσει ο Πύθων στη μητέρα του, μετέβη εκεί και τον φόνευσε…
ΑΡ: Κι έτσι το μαντείο της Γαίας, πέρασε στον Φοίβο…
ΜΥ: Για να εξαγνιστεί για τον φόνο του τέρατος, θεμελίωσε τα «Πύθια»… «Πυθία» άλλωστε, ονομαζόταν και η εκάστοτε εκλεκτή του, για την απόδοση χρησμών…
ΑΡ: Αν δεν απατώμαι, ο εξαγνισμός προϋποθέτει νερό…
ΜΥ: Η Λητώ δεν ξέχασε τον Πηνειό… ανάμεσα σε 3.000 ποταμούς, ο Απόλλων επέλεξε τον Πηνειό, για να εξαγνιστεί στα νερά του…
ΑΡ: Πώς γίνεται να μην είναι στενοί οι δεσμοί εφεξής;
ΜΥ: Οι δεσμοί ενδυναμώθηκαν ακόμα περισσότερο από ένα ατυχές γεγονός…
ΑΡ: Μη μου το χαλάς τώρα…
ΜΥ: Ο Πηνειός είχε μία κόρη από τη Ναϊάδα Κρέουσα, τη Δάφνη…
ΑΡ: Εφάμιλλης γοητείας με αυτήν της Κοιλάδας των Τεμπών;
ΜΥ: Δεν νομίζω ότι υπερβαίνεις τα εσκαμμένα… ο Απόλλων θαμπώθηκε τόσο πολύ από την ομορφιά της και το κυνηγητό δεν άργησε να ξεκινήσει…
ΑΡ: Ό,τι και να έκανε, δεν θα μπορούσε να ξεφύγει από έναν θεό…
ΜΥ: Έτσι κι έγινε… η Δάφνη, αποκρούοντας τις προτάσεις του Απόλλωνα, παρακάλεσε τη γιαγιά της, τη Γαία, να τη βοηθήσει…
ΑΡ: Με ποιον τρόπο;
ΜΥ: Λίγα δευτερόπλεπτα πριν ο Απόλλων την κλείσει στην αγκαλιά του, η Δάφνη εισακούστηκε και μεταμορφώθηκε στο ομώνυμο φυτό…
ΑΡ: Πώς κινήθηκε ο θεός μετά από αυτήν την εξέλιξη;
ΜΥ: Απαρηγόρητος και περίλυπος, δεν κράτησε κακία για τη Δάφνη… ο πόθος του γι’ αυτήν ήταν τέτοιος που για να την τιμήσει, προέβη σε μία κίνηση…
ΑΡ: Κάθε Πυθία όφειλε να μασά φύλλα δάφνης, πριν χρησμοδοτήσει…
ΜΥ: Πολύ σωστά… κάθε 8 ή 9 χρόνια, λάμβαναν χώρα στους Δελφούς, τα Σεπτήρια, για τη νίκη του θεού κατά του Πύθωνα και τον εξαγνισμό του στα Τέμπη…
ΑΡ: Αρραγής η σχέση των δύο τόπων στο χρόνο…
ΜΥ: Αποστολή από τους Δελφούς, κατέφθανε στην κοιλάδα, εξαγνίζονταν και επέστρεφαν, μεταφέροντας φύλλα της ιερής δάφνης…
ΑΡ: ………………………….
ΜΥ: Όλα εντάξει Αρέθουσα;
ΑΡ: Στην αρχή, ήμουν δηκτική… αλλά ο Πηνειός δεν μας φταίει σε κάτι…
ΜΥ: Η θεά Δήμητρα σας χάρισε έναν τόπο που θρέφει όλη την Ελλάδα τουλάχιστον… είναι συγκαταβατική ως προς τη διαχείριση της, προς όφελος όλων…
ΑΡ: Και κανείς δεν μπορεί να κατηγορήσει τον Πηνειό που δεν μπόρεσε ν’ αντέξει τον υετό του Δία…
ΜΥ: Βοηθήστε τον, για να συνεχίσει να σας βοηθά… τί θα ήταν η Θεσσαλία χωρίς τον Πηνειό, Αρέθουσα;
ΑΡ: Δεν θέλω να το σκέφτομαι…
ΜΥ: Ο αργυροδίνης ποταμός σας μιλά μέσα από τα θροΐσματα των φύλλων στα Τέμπη, που προκαλεί η κίνηση των νερών του…
ΑΡ: Πες μου τί λέει και το μεταφέρω πάραυτα… τη σβελτάδα μου, θα τη ζηλέψει και αυτός ο Ερμής…
ΜΥ: Είσαι μία φορά Λαρισαία επειδή γεννήθηκες, μεγάλωσες και δραστηριοποιήθηκες εκεί… είσαι όμως δύο φορές Θεσσαλή εξαιτίας του Πηνειού… ήγγικεν η ώρα για την αναβίωση του Κοινού των Θετταλών…