Χάρης Τζίκας: Ποιο google maps;
Μπορεί οι χειρόγραφοι χάρτες του Χάρη Τζίκα να μην χαρακτηρίζονται για την ακριβή αποτύπωση τόπων, μνημείων και οδών, αποτελούν ωστόσο έναν γνήσιο εκφραστή της συλλογικής μνήμης και ξεχωρίζουν για την παραστατική απεικόνιση της λαογραφίας της Θεσσαλίας.
Μέσα από έντονα ιμπρεσιονιστικά στοιχεία μεταφέρουν στο χαρτί το κελάρυσμα του νερού, το φτερούγισμα των πουλιών και τους ήχους του δάσους, ασκώντας έντονη γοητεία στον θεατή, στο συναίσθημα και στις αναμνήσεις του.
Η επίκληση στη μνήμη είναι άλλωστε το ζητούμενο για τον χαρτογράφο ο οποίος στράφηκε στην τεχνική της γκραβούρας προκειμένου να αναβιώσει μύθους σύμβολα και γεωλογικούς σχηματισμούς της Θεσσαλίας όπως τους βίωσε και τους βιώνει στις περιηγήσεις του.
Αποτέλεσμα αυτής της πολύχρονης διεργασίας, ήταν η έκθεση «Οι δρόμοι του νερού» που παρουσιάστηκε to 2018 στον Μύλο του Παππά στη Λάρισα, αλλά και οι προηγούμενες δουλειές του με θέμα την Κάρλα, τον Όλυμπο, τον Κίσσαβο, το Μαυροβούνι και τις Σποράδες.
Ο Χάρης Τζίκας γεννήθηκε στη Λάρισα το 1954 και από μικρός έδειξε έντονο ενδιαφέρον για την τοπική ιστορία, την παράδοση, τους θρύλους και τα προϊόντα του τόπου του. H επαφή του κάποια χρόνια αργότερα -όντας φοιτητής στη Φλωρεντία- με τα έργα και τη σκέψη των μεγάλων αναγεννησιακών ζωγράφων αποτέλεσαν το έναυσμα για τη δημιουργία των πρώτων σχεδίων.
«Στόχος μου», θα πει στις θ. Ε, «ήταν να μεταδώσω τις γνώσεις και τα βιώματά μου από την ιστορία της Θεσσαλίας, με τρόπο προσιτό και εύκολα αναγνώσιμο. Έτσι το 1980 ξεκίνησα να ζωγραφίζω τους πρώτους χάρτες οι οποίοι χαρακτηρίζονταν από μια, ας το πούμε, ναΐφ απλοϊκότητα. Το 2001 προχώρησα στην έκδοση του μυθιστορήματος «Ο μύθος της Κάρλας», σύντομα όμως επέστρεψα στους χάρτες καθώς συνειδητοποίησα πως οι μεγάλες επιφάνειες μου επιτρέπουν να εκφράσω πιο άμεσα τη μνήμη των τόπων που έχω επισκεφθεί και μελετήσει».
«Σταδιακά εξέλιξα την τεχνική μου στη σχεδιαστική γκραβούρα εμπλουτίζοντας τους χάρτες με μικρά κείμενα ή θρύλους της κάθε περιοχής. Το γεγονός μάλιστα ότι η αποτύπωση βασίζεται στην εικόνα που σχηματίζω ως περιηγητής φαίνεται πως διευκολύνει καλύτερα στον προσανατολισμό, από ό,τι ένας οδικός χάρτης. Όπως μου έχουν μεταφέρει φίλοι που τους χρησιμοποίησαν, ένα δέντρο, μια πηγή ή μια εκκλησία σε κάποιο μονοπάτι μέσα στο δάσος αποτελούν σημεία αναφοράς που επιτρέπουν στον επισκέπτη να αντιληφθεί εύκολα το σημείο στο οποίο βρίσκεται».
Κάθε χάρτης του Χάρη Τζίκα είναι παράλληλα και ένα μικρό μάθημα ιστορίας καθώς εκτός από τα στοιχεία που συλλέγει κατά τις περιηγήσεις του, στο χαρτί μεταφέρει επίσης ιστορίες που του αφηγήθηκαν γέροντες σε καφενεία ορεινών χωριών που επισκέφτηκε αλλά και ξεχασμένους θρύλους.
Μέχρι σήμερα ο κ. Τζίκας έχει δημιουργήσει περισσότερους από 50 χάρτες, με τελευταία δουλειά του την ενότητα για το νερό, αποτυπώνοντας το φλεβικό σύστημα του Πηνειού από τις πηγές του στην Πίνδο, μέχρι τις εκβολές του.
